Sosyoloji Mezunları İş Alanları ve Çalışabilecekleri Kurumlar
Sosyoloji alanı mezunları Lisansüstü eğitim alarak, üniversitelerde akademik kariyer yapabilir.
• Özel sektörde, Araştırma-Geliştirme, İnsan Kaynakları, Halkla İlişkiler ve Tanıtım alanlarında çalışma imkânına sahiptir.
• Araştırma şirketleri ve düşünce kuruluşları
• Basın ve Yayın sektörü
• Birleşmiş Milletlere bağlı kuruluşların Türkiye temsilciliklerinde
• Sivil Toplum Kuruluşlarında
• Güvenlik şirketlerinde
• İl Sağlık Müdürlükleri
Sosyologların görevi:
Yerel potansiyeli, dinamikleri, özgünlükleri, kaynak ve imkanları ortaya çıkararak harekete geçirmek ve ulusal, uluslararası pazarlarda ekonomik, sosyal, kültürel birer değer haline dönüştürecek. Hem ulusal, hem de bölgesel-yerel düzeyde başta istihdam ve gelir olmak üzere ekonomik ve sosyal göstergeleri belirlemek, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını gözlemlemek azaltılmasına katkı sağlamak. Kalkınma ajanslarının sadece ekonomik çizgide yoğunlaşmamasını; sosyal dengenin sağlanması ve sağlanan dengenin bölgeye yayılmasını sağlamak.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Toplumun ve dolayısıyla Sosyoloji Biliminin yapıtaşı olan Aile kavramı ve bu kavramı çevreleyen sosyal, kültürel, ekonomik vb. etmenleri bilimsel çerçevede değerlendirebilecek ve çözüm önerileri sunabilecek olan meslek grubu Sosyologlardır. Toplumu yakından ilgilendiren ve kişilerin yaşamına ket vuran sorunlar ancak saha çalışmaları uygulanarak çözümlenebilir. Bu konunun uzmanı olan Sosyologlar son yıllarda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı nezdinde istihdam edilmeye başlanmış ve sorunların çözüm sürecindeki farklılıkları anlaşılmıştır
Görev:
a) Sosyal hizmet sunulacak birey ve ailelere yönelik, sorunların çözümü için mesleki çalışmalarda
bulunmak, rapor düzenlemek ve bunlarla ilgili işlemleri yürütmek.
b) Merkezin amacı, işleyişi ve sunulan hizmetleri bireylere, ailelere ve topluma tanıtmak.
c) İlgili mevzuat uyarınca öngörülen tedbirlerin uygulanması ile gerekli hizmet modelinin bireylere ve
ailelere sunulmasına yönelik sosyal inceleme raporunu düzenlemek ve amirine sunmak.
ç) İhtiyaç olması durumunda yatılı kuruluşlarda gerekli mesleki çalışmalarda bulunmak
d) Gizlilik ilkesine uygun olarak, yapılan çalışmalar ile ilgili kayıtları tutmak, yapılan mesleki çalışmalarla
ilgili rapor ve dosyaları düzenlemek, arşivlemek.
e) Çalışanların hizmet içi eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanmasında görev almak.
f) Görevlerini müdürün gözetiminde diğer meslek elemanları ile işbirliği içerisinde yürütmek.
g) Genelge ve talimatlarla belirlenen görev tanımları içerisindeki diğer görevleri ve müdür tarafından
verilecek görevleri yapmak.
h)Toplumu, toplumsal ilişkileri, olayları ve toplumsal değişmeleri araştırmak ve araştırma sonuçlarına
dayalı rapor hazırlamak.
ı) Ulusal ve uluslararası örnekler ile merkezin hizmet bölgesindeki toplumsal değer ve yargıları da
dikkate alarak Bakanlık hizmet alanı ile ilgili her türlü olay ve olguya dair sosyoloji odaklı çalışmalar
yapmak, rapor hazırlamak.
Sosyoloji Mezunlarının Adalet Bakanlığı'nda Çalışabileceği Birimler:
- DenetimliSerbestlikMüdürlükleri
- Cezaevleri
- Adliyeler
Sağlık Bakanlığı
İnsan olmak, sağlık ve hastalık ile ilgili olmak demektir. Hastalık olgusu ve hastalıklarla baş edebilme çabası bütün insan toplumlarının ortak özelliğidir. Ancak karşılaşılan sağlık riskleri, hastalık çeşitleri, hastalığın algılanışı ve bunlarla baş etme yolları yani tedavi yöntemleri toplumdan topluma büyük oranda değişmektedir. Sağlık ve hastalık, kültürel ve sosyal olarak tanımlanmış kavramlardır. sağlık özelliklerinin düzeyi ile sosyal faktörler arasındaki karmaşık ilişkinin anlaşılması, sosyoloji içinde sağlık sosyolojisinin önemli bir alan olarak gelişmesine olanak sağlamıştır.
Sağlık sosyolojisinin önemli çalışma alanları:
1-Sağlık ve hastalığın sosyal yönleri,
2-Sağlık personeli ve sağlık hizmetlerinden yararlanan insanların
sosyal davranışları,
3- Sağlık kurumlarının sosyal işlevleri,
4- Sağlık hizmetlerinin dağıtımı ve bu sistemin diğer sistemlerle ilişkileri.
Toplum Sağlığı Merkezleri:
Bölgesinde yaşayan toplumun sağlığını geliştirmeyi ve korumayı ön plana alarak sağlıkla ilgili risk ve sorunları belirleyen, bu sorunları gidermek için planlama yapan ve bu planları uygulayan, uygulatan; birinci basamak koruyucu, iyileştirici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini müdürlüğün sevk ve idaresinde organize eden, bu hizmetlerin verimli şekilde sunulmasını izleyen, değerlendiren ve destekleyen, bölgesinde bulunan sağlık kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu sağlayan sağlık kuruluşuna tolum sağlığı merkezi denir.
Görev:
a)Bölgesel hastalıklar, sosyal koşulların ve çevre koşullarının hastalıklar üzerindeki etkisinin araştırılması, veri
hazırlanması ve analizlerinin yapılması.
b)Sağlık ve hastalığın sosyal nedenleri ve sonuçlarını araştırıp incelemek. Başka bir deyişle, sağlık ve hastalığın sosyal boyutlarını inceler ve raporlaştırır.
c)Sağlık ve hastalığın sosyal yönleri, Sağlık personeli ve sağlık hizmetlerinden yararlanan insanların sosyal davranışları, Sağlık kurumlarının sosyal işlevleri, Sağlık hizmetlerinin dağıtımı ve bu sistemin diğer sistemlerle ilişkileri hakkında araştırmalar yapıp öneriler sunmak.
d)Toplumun sağlığını geliştirmeyi ve korumayı ön plana alarak sağlıkla ilgili risk ve sorunları belirlemek, bu
sorunları gidermek için planlama yapmak ve bu planları uygulamak.
Sosyoloji Mezunlarının Sağlık Bakanlığında Görev Alabileceği Birimler:
- ToplumSağlığı Merkezleri
- Hastaneler
Gençlik ve Spor Bakanlığı
Gençlik Merkezleri:
Gençlerin serbest zamanlarını sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerle değerlendirmek, bilgi ve beceri
sahibi olmalarına yardımcı olmak, gençlik faaliyetlerini planlamak, programlamak, yönetmek, denetlemek,
değerlendirmek ve geliştirmek amacı ile kurulmuştur. Gençlik merkezleri ile gençler serbest zamanlarını ilgi,
istek ve yetenekleri doğrultusunda değerlendirmekte, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlere
yönelmektedirler. Gençlerin boş zamanlarını kaliteli bir şekilde geçirmeleri, ülke gelişiminde topluma yararlı
fertler olarak yetişmelerinde Spor Bakanlığı bünyesinde Sosyolog istihdamı büyük önem taşımaktadır.
Görev:
a) Kanun, tüzük, yönetmelik ve talimatlarla tespit edilen esaslara göre, gençlik merkezi müdürünce kendilerine verilen görevleri yerine getirmek,
b) Gençlerin ilgi, istek ve yetenekleri ile ilin özelliklerini göz önünde bulundurarak, danışma kurulunun da
görüşünü almak suretiyle faaliyet programı taslağını hazırlamak ve merkez müdürüne sunmak,
c) Faaliyet programı çerçevesinde yapılan çalışmalar sırasında gençlere yardımcı olmak ve onları yakından
izleyerek rehberlik yapmak,
d) Kendilerine verilen araç-gereç ve malzemelerin korunmasını, bakımını ve amacına uygun bir şekilde
kullanılmasını sağlamak,
e) Etkinliğin başlama saatinden en az on beş dakika önce gençlik merkezinde bulunmak, etkinliğe katılan
gençlerin devam durumunu kontrol etmek ve disiplini sağlamak.
Sosyoloji Mezunlarının Gençlik ve Spor Bakanlığında Çalışabileceği Birimler:
YURTKUR olan Yüksek Öğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü’nde ‘YURT YÖNETİM MEMURU’
olarak da çalışabilmektedir.
Ayrıca Sosyologlar gençlik merkezlerinde ‘UZMAN ELEMAN’ olarak görev yapmaktadırlar.
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Hızlı teknolojik değişimler her geçen gün şehirlerde olduğu gibi köylerimizde de maddi ve manevi kültür farklılaşmasına yol açmaktadır. Bu farklılaşma sonucu ortaya çıkan toplumsal hareketliliğin, aile yapısında ve sosyal yapıdaki değişimin belirlenmesinde, bu sürecin çiftçimize ve tarıma yansımalarının tespitinde sosyal bilim araştırmalarına ihtiyaç vardır. Kırsal kalkınma planlarının belirlenmesinde öncelikle köy ve köylü sorunlarının tespit edilmesi, bunların uzman kişiler tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Köy sosyolojisi, kırsal kalkınmada hareket noktasının belirlenmesinde ve kalkınmaya yönelik tekliflerin yapılmasında siyasetçilere önemli veriler hazırlar.
Köy sosyolojisi sahasındaki çalışmaların yoğun olduğu ülkelerde çiftçinin kredi, pazarlama, eğitim gibi sorunların kısa zamanda çözüme kavuştuğu bilinmektedir. Siyasete ve topluma çözüm önerileri sunan sosyologlar, çiftçi ile kuruluşlar arasında bir köprü vazifesi görmektedir. Günümüzde bu değişimlerin bilimsel veriler ile tespiti uygulamaya konulacak olan projelerin belirlenmesinde ve başarıyla sonuçlanmasında büyük önem taşır. Özellikle büyük yatırımlarda ve yüksek maliyetli projelerde gerçekleştirilecek olan başarı oranı bu araştırmaların önemini daha da artırmaktadır.
Görev:
a)Çiftçinin sosyo-ekonomik refahının artırılması ve yükseltilmesini sağlayıcı projeler hazırlamak ve uygulamak .
b)Kalkınma plan ve programları doğrultusunda, kırsal bölgelerin kalkındırılması için, tarımsal araştırma ve
geliştirme stratejilerini ve önceliklerini belirlemek, projeler hazırlamak, hazırlatmak, uygulamak ve uygulatmak.
c)Faydalı tarım bilgilerini çiftçi ailelerine benimsetmek ve ülke düzeyinde yaygınlaştırmak amacıyla, tarımsal
yayım ve eğitim sistemi ve programları ile projelerini hazırlamak, uygulamak, çiftçi kadınları ev ekonomisi,
çocukları ve gençlerine teknik ve pratik çiftçilik konusunda tedbirler alıcı projeler hazırlamak uygulamak.
Sosyoloji Mezunlarının Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında Çalışabileceği Birimler:
- Tarım Reformu Genel Müdürlüğü
- Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü
- Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü
- Belediyeler
Birçok sosyolog belediyeler, kaymakamlıklar, yerel yönetimler, uyuşturucu bağımlılığın önlenmesi için bölgesel refah merkezlerinde, sosyal politika merkezlerinde, kültürel yerel merkezlerde, gençlik merkezlerinde ve yaz kamplarında yönetici, danışman ve araştırmacı olarak istihdam edilmektedir. Genellikle planlama ve yönetim, genel veya özel sosyal gruplara yönelik, sosyal koruma ve dayanışma kurumlarının güçlendirilmesi, sosyal sorunlar gibi sektörlerde araştırmacı olarak görev alırlar. Belediye ve özel idare sözleşmelileri, 4B kapsamındaki 5393′lüler (Belediye sözleşmelileri) ve 5302′li il özel idaresinde çalışanlar teknik kadrolarda istihdam edilen özel idare sözleşmelileri (sosyolog) tam zamanlı sözleşmeli devlet memurlarıdır.
Yerel Yönetimlerde Sosyologların ;
a. Nitelikleri
Fakültelerin ilgili bölümünden mezunu olmak.
b. Statüsü
657 sayılı DMK’ na tabi olmak veya Sözleşmeli Statüsünde
c. Sorumluluğu
- Bağlı bulunduğu Büro Koordinatörüne ve Müdüre karşı sorumludur.
- İşini yaparken kanun, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde yerine getirmekle
Sorumludur
Genel Olarak Sosyoloji Mezunlarının Çalışabileceği Birimler:
- Yaşlılara Yönelik Hizmetler
- Çocuk ve Gençlere Yönelik Hizmetler
- Kültür ve Sosyal İşler Müdürlükleri
- Aile Danışmanlığı Sertifikası ile Aile Danışma Birimlerinde çalışılabilir.
- Kalkınma Ajansları
Bölgesel ekonomik kalkınma ve sosyal gelişme alanında yaşanan yapısal dönüşümün ve sürdürülebilir
kalkınmanın en önemli kurumları arasında yer alan “kalkınma ajansları” Devlet Planlama Teşkilatı (DPT)
koordinasyonu ile kurulmuş kar amacı gütmeyen kuruluşlardır.
Kalkınma ajansları ile ;
Bölgesel gelişme uygulamaları ile bölge planlarının etkinliğinin ve başarısının yükseltilmesi; bölgelerin ülkemizin genel büyümesine, gelişmesine, refahına ve istikrarına katkısının artırılması; sosyal uyum ve adaletin güçlendirilmesi ve değişen küresel rekabet şartlarına adaptasyonun hızlandırılması amaçlanmıştır.
Sosyoloji Mezunlarının Kalkınma Ajanslarında Çalışabileceği Birimler:
Sosyologlar, Kalkınma Ajanslarında uzman kadrosunda sözleşmeli personel olarak istihdam edilmektedir.
İç İşleri Bakanlığı kendine bağlı birimlerde alım ilanı çıkartır. Bazen ekstra sınavlara tabi tutulabilir. Ayrıca
Sosyolog unvanı ile İçişleri bakanlığının açmış olduğu Kaymakamlık sınavına girebilme ve kaymakam olma
hakkına sahiptir.
Sosyoloji Mezunlarının Kamu Kurumuna Girmesinde Örgün Eğitimin Etkisi Nedir?
Çevremizde birçok kişi sormakta açık öğretimden mezun olursam kamuda çalışabilir miyim diye, Açık öğretim fakültesinde okumamın işe girerken veya mülakatta etkisi nedir diye sorular gelmekte. Öncelikle belirtmekte fayda var AÖF (Açık Öğretim Fakültesi) ve örgün ayrımı mülakatlarda yapılmamaktadır. KPSS ve mülakattaki durumunuza ve diğer hususlara(?) bakılmaktadır. Zaman zaman başka kriterler kendini göstermektedir; ama sonuçta mesleki bilgi birikimde, kişinin kendi ifadesinde bakılır. Tabi mülakatı yapacak kişinin değerlendirme kriterlerine göre bu şartlar da değişebilmektedir genel olarak örgün eğitim mezunlarının şansı biraz daha fazla gibidir ama günümüz çağında bilgiye erişimin kolaylaştığı bir devirde kendinizi geliştirmiş olma ihtimaliniz de bir hayli fazla ve bunu mülakatta kanıtlayabilirsiniz. KPSS de tam olarak kişinin sosyal becerilerini ve diğer yetkinliklerini ölçmediği için AÖF mezunu olarak da kamuda veya özel sektörde sosyolog olarak iş bulma durumunuz yüksektir, mülakat sistemi AÖF mezunlarının şansını da bir nebze de olsa artırmıştır diyebiliriz. Kamu kurumlarına başvururken bazı listeleri takip etmeniz gerekir bunlardan biri de ÖSYM'nin sitesindeki alım haberleridir ve ayrıca bakanlıkların web sitelerini ve duyurularını takip etmenizi tavsiye ederiz.
