Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti diplomasi ilişkileri
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti diplomasi ilişkileri 24 Aralık 1991 tarihinde kuruldu. Nisan 1992 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti’nin Bişkek Büyükelçiliği ve Kırgız Cumhuriyeti’nin Anakara Büyükelçiliği kuruldu. Nisan 1994 tarihinde Kırgız Cumhuriyeti Hükümeti Kırgız Cumhuriyeti’nin İstanbul’daki Başkonsolosluğunun açılması ile ilgili karar almıştır.
Kırgızistan ile Türkiye’nin ilişkileri, ortak bir tarih ve ortak kültür iki kardeş halkların dili ve dinine dayanmaktadır. Bunun dışında karşılıklı saygı, siyasi, ticaret, ekonomik, kültürel ve sosyal alanlarda işbirliğini genişleterek gelişmektedir. İkili işbirliği ilkeleri genel olarak kabul edilen uluslararası hukuk normlarına ve iki halkın millî ilgilerine saygı göstermek, eşitlik ve dostluğa dayanmaktadır.
İki ülkenin arasındaki ikili ilişkilerin içsel içeriğin ve ilişkilerin ruhunu yansıtan esas belgeler 24 Ekim 1997 tarihindeki Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti’nin arasındaki Ebedi Dostluk ve 1 Temmuz 1999 tarihindeki “Kırgızistan ve Türkiye: XXI yüzyıla beraber İşbirliği”Anlaşmasıdır. Kırgızistan ile Türkiye arasında 2011 Yılı Stratejik İşbirliği Yüksek Kurulu'nun oluşturulması hakkında karar alınmıştır.
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki işbirliği
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki Stratejik İşbirliği Yüksek Konseyi sabit bir stratejik statüye sahiptir.
İki ülke arasındaki diplomasi ilişkilerinin kurulmasından bu yana aralıksız siyasi diyaloglar devam etmektedir. Taraflar, sürekli olarak çeşitli düzeylerde delegasyonlar ile fikir alışverişinde bulunmaktadır.
16 Temmuz 2016 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti’nde darbe girişiminden sonra Kırgız Cumhuriyeti Makamlarına desteğini ilk olarak ifade edenlerden birisi olmuştur.
Kırgızistan, Türkiye'de yasal olarak seçilmiş devlet iktidar organlarını desteklediğini ve demokratik ve serbest seçimlerde seçilen liderliği devirmek için askeri güç kullanımını kabul etmediğini belirtti.
2018 yılında gerçekleşen bir dizi toplantı ve resmi ziyaretler, Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti’nin arasındaki işbirliğine daha bir ivme kazandırdı.
Bunların arasında Kırgız Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov'un 8-11 Nisan 2018 tarihlerinde Türkiye Cumhuriyeti'ne olan resmi ziyaretinin gerçekleşmesidir. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 1-3 Eylül 2018 tarihinde Kırgız Cumhuriyeti'ne resmi bir ziyaret gerçekleşmesidir.
Ziyaret kapsamında Kırgızistan ve Türkiye arasındaki Stratejik İşbirliği Yüksek Konseyi'nin 4. toplantısı gerçekleştirildi. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Çolpon-Ata Türk Keneşi Devlet Başkanları 6. Zirvesi ve III. Dünya Göçebe Oyunları’nın açılış törenine katıldı.
Nisan 2019 tarihinde Kırgız Cumhuriyeti'nin Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Olağanüstü ve Tam Yetkili Büyükelçisi Kubanıçbek Ömüraliyev Güven mektubunu Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a teslim etti.
Kırgız Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Çıngız Aydarbekov'un 6-8 Mayıs 2019 tarihinde Türkiye'ye olan resmi ziyareti, ikili işbirliğinin daha da gelişmesine ivme kazandırdı. Ziyaret sırasında Ortak Stratejik Planlama Grubu'nun 3. toplantısı yapıldı.
14 Mayıs 2020 tarihinde Kırgızistan ve Türkiye'nin Dışişleri Bakan Yardımcıları düzeyinde yapılan siyasi istişareler sırasında COVİD-19 pandemisiyle olan mücadele de dâhil olmak üzere çeşitli alanlarda bir dizi ikili işbirliği konusu görüşüldü.
Parlamentolar arası işbirliği kapsamında 14-18 Temmuz 2019 tarihinde Kırgızistan Cogorku Keneş'i (Parlamento) Meclis Başkanı Dastan Cumabekov Türkiye’ye resmi ziyaret gerçekleştirdi. Resmi ziyaret kapsamında T.C. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve TBMM Başkanı Musatafa Şentop ile ikili iş birliği meseleleri konuşuldu. (T.C. TBMM’nın eski Başkanı Binali Yıldırım 6 Aralık 2018 tarihinde Kırgızistan'ı ziyaret etti). 25-30 Temmuz 2019 tarihinde Kırgızistan ve Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu'nun Türkiye heyeti Kırgızistan'ı ziyaret etti.
Çok taraflı işbirliği çerçevesindeki en önemli formatlardan biri olarak bir sonraki Zirve Ekim 2019 tarihinde Bakü'de yapılacak olan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi'dir.
Kırgız Cumhuriyeti Birinci Başbakan Yardımcısı Kubatbek Boronov'un ziyareti çerçevesinde 22 Kasım 2019 tarihinde Kırgız-Türk Hükümetler Arası Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Komisyonu'nun 9. toplantısı Ankara'da gerçekleştirildi.
Çok taraflı işbirliği çerçevesinde, en önemli biçimlerden biri Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi ile işbirliği yapmaktır. 10 Nisan 2020 tarihinde “COVID-19 salgını ile mücadelede dayanışma ve işbirliği” konulu Türk Konseyi Devlet Başkanları Olağanüstü Zirve düzenledi.
Çok taraflı işbirliği çerçevesindeki en önemli formatlardan biri olarak bir sonraki Zirve Ekim 2019 tarihinde Bakü'de yapılacak olan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi'dir.
Kaynak: https://mfa.gov.kg/tr/dm/posolstvo-kyrgyzskoy-respubliki-v-tureckoy-respublike/-5e9045cea4e5a
