Birleşmiş Milletler Vesayet Konseyi (Trusteeship council)
Birleşmiş Milletler Teşkilâtı adına, vesayet rejimine tâbi kılınabilecek ülkelerin idare ve denetlemesi için kurulmuş konseydir.
Vesayet Konseyi 7 üye devletin yönetimi altına verilen 11 bölgesel yönetimin denetimini sağlamak ve bu bölgelerin kendi özerk yönetimlerini kurmaları ya da bağımsız olmaları için yeterli adımların atılmasını garanti etmek üzere 1945 yılında birleşmiş milletler antlaşmasının ilgili maddesi gereğince kurulmuştur.
Anlaşma, başka bir ülke yönetimi altında bulunan topraklarda yaşayan halkların siyasi, ekonomik, sosyal ve eğitim alanlarındaki ilerlemeleri ile ilgili olarak yönetim birimi tarafından hazırlanan raporları inceleme ve görüşme; bölgelerden dilekçe kabul etme ve bölgelerde özel görevleri üstlenme yetkisini vesayet konseyine vermiştir.
Söz konusu bölgeler, 1994 yılına kadar, gerek ayrı devletler olarak gerekse de bağımsız komşu devletlere katılarak özerk yönetimlerini kurmuş ya da bağımsızlıklarına kavuşmuştur. Vesayet Konseyi’nin çalışmaları sonucu en son olarak pasifik adası Palu bağımsızlığına kavuşmuş ve BM’nin 185. üyesi olarak teşkilata katılmıştır.
Görevi biten Vesayet Konseyi’nin üye sayısı şu anda BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesine (Çin, Fransa, Rusya Federasyonu, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri) indirilmiş ve gerek görülmesi halinde danışılacak bir yapıya dönüştürülmüştür.
Sistemin ana hedefleri, Güven Bölgeleri (Trust Territories) sakinlerinin ilerlemesini ve kendi kendini yönetme veya bağımsızlığa doğru ilerleyen gelişimini teşvik etmekti. Vesayet Sisteminin amaçları, tüm Güven Bölgeleri'nin ya ayrı Devletler olarak ya da komşu bağımsız ülkelere katılarak özyönetim ya da bağımsızlığa kavuşması doğrultusunda yerine getirilmektedir.
Vesayet Konseyi Yapısı
Her oturumun başında Vesayet Konseyi, Konsey üyelerinin temsilcileri arasından bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer. Başkan ve başkan yardımcısı, en fazla beş yıl süreyle, ilgili halefleri seçilene kadar görevlerinde kalırlar. Vesayet Konseyi yetmiş ikinci oturumunda Fransa'dan Anne Gueguen'i Başkan olarak ve Birleşik Krallık'tan Jonathan Guy Allen'ı başkan yardımcısı olarak seçmiştir.
Bildiriler ve Belgeler
Vesayet Konseyi Tutanak listesi, Dag Hammarskjöld Kütüphanesi tarafından hazırlanan Vesayet Konseyinin işlemleri ve dokümantasyonu için yıllık bibliyografik bir kılavuzdur. Tutanakların ve belgelerin tam koleksiyonuna bu bağlantıdan ulaşılabilir:
kaynak: https://www.un.org/en/about-us/trusteeship-council
