Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nin 24/1 maddesi'ne göre 'uluslararası barış ve güvenliğin' korunması için oluşturulan Birleşmiş Milletler'in en yetkili ana organıdır. Konseyin aldığı kararlar tüm üye ülkeleri bağlayıcıdır. Üye ülkeler konseyde alınan kararlara uymak zorundadırlar. (Madde 25)
Güvenlik Konseyi, Birleşmiş Milletler (BM)’in icra organıdır ve politik alanda BM’nin yürütme organı vazifesindedir. Güvenlik Konseyi 15 üye devletten oluşmaktadır. ABD, İngiltere, Fransa, Rusya Federasyonu ve Çin sürekli, geriye kalan 10 üye ise geçici üyedir. Geçici üyeler iki yıllık bir dönem için seçilirler, temsil süreleri iki yıldır. Süreklilik sağlanması gayesiyle, birbirini müteakip yıllarda devletler 5-5 seçilmektedir. Görev süresi dolan devletler ise hemen sonraki dönem için bir daha seçilememektedir. Konsey’de herhangi bir kararın çıkması için en az 9 devletin “evet” oyu vermesi gerekir ancak ‘hayır’ oyları içinde hiçbir sürekli üyenin oyunun olmaması gerekir. (Madde 27) Birleşmiş Milletler Antlaşması Madde 24’e göre BM’nin üyeleri, örgütün hızlı ve etkili hareket etmesini sağlamak için uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında başlıca sorumluluğu Güvenlik Konseyi’ne bırakırlar ve bu sorumluluk gereğince görevlerini yerine getirirken Güvenlik Konseyi’nin kendi adlarına hareket ettiğini kabul ederler.
Herhangi bir devlet uluslararası barış ve güvenliğe zarar verirse, örneğin bir devlet başka bir devletin topraklarını işgal eder ya da o devletin topraklarında kapsamlı bir hava saldırısında bulunursa, en azından teorik olarak BM Güvenlik Konseyi’nin devreye girmesi beklenir. Bu bağlamda Konsey, barışa yönelik herhangi bir tehdidin olduğunu, barışın bozulduğunu ya da saldırgan bir fiilin varlığını saptarsa ( 39. madde ), bunun müsebbibi olan devlete karşı gereken tedbirleri alır. ( Aral, 2013:9) Ancak, 5 daimi üyeye verilen veto hakkı Güvenlik Konseyi’nin işlevini yitirmesine yol açmıştır. Bu durumun temel sebebi 5 daimi üye ülkenin ortaya çıkan sorunlarda görüş ayrılıklarının olmasıdır.
Bunlar da ilginizi çekebilir: