Sınırda kişilik bozukluğu, ilişkileri bozabilen ve hedeflerde, değerlerde ve öz kimlikte sık sık değişikliklere yol açabilen uzun vadeli duygudurum dengesizliği ile karakterize edilen bir durumdur. Sınırda kişilik bozukluğuna sahip kişiler, olayları tamamen kötü veya tamamen iyi olarak görme eğilimindedir ve belirli insanlar ve koşullar hakkındaki görüşleri bir uçtan diğerine dalgalanabilir. İntihar girişimi ve intihar niyeti olmaksızın kendine zarar vermenin her ikisi de yaygındır.
Depresyon, anksiyete bozuklukları, diğer kişilik bozuklukları veya uyuşturucu ve alkol kötüye kullanımı gibi bir arada var olan psikiyatrik durumlar mevcut olabilir. Borderline kişilik bozukluğunun özellikleri, duygudurum bozuklukları , travma sonrası stres bozukluğu ve dissosiyatif kimlik bozukluğu gibi diğer psikiyatrik durumlarda ortaya çıkar .
Borderline kişilik bozukluğunun sebebi nedir?
Borderline kişilik bozukluğunun nedeni bilinmemekle birlikte, çocukluk veya ergenlik döneminde terk edilme, ihmal, ayrılma, aksama, fiziksel veya cinsel istismar veya aileleri ile zayıf iletişim içerenlerde daha yaygın görünmektedir. Borderline kişilik bozukluğu, psikiyatri hastanesine yatışların% 20’sini oluşturur ve kadınlarda daha yaygındır. Yetişkinlerin yaklaşık% 2’sinin bu bozukluktan etkilendiği tahmin edilmektedir (Kaynak: NIMH ).
Sınırda kişilik bozukluğu olan insanlar genellikle terk edilmekten korkarlar. Reddedilmeye karşı hassas olabilirler ve küçük hayal kırıklıklarını bile öfkeyle karşılayabilirler. İntihar veya kendine zarar verme tehdidinde bulunarak algılanan terk edilme durumuna tepki verebilirler. İlişkiler yoğun bağlılıklar ve hayranlıkla başlayabilir, ancak aniden derin düşmanlık ve değersizlikle sona erebilir. Dürtüsel harcama ve cinsel aktivite, aşırı yeme ve uyuşturucu kullanımı meydana gelebilir.
Borderline kişilik bozukluğu için risk faktörleri nelerdir?
Bir dizi faktör, sınırda kişilik bozukluğu geliştirme riskini artırır. Risk faktörlerine sahip tüm insanlar sınırda kişilik bozukluğu yaşamaz. Sınırda kişilik bozukluğu için risk faktörleri şunları içerir:
- Çocuk veya ergen olarak terk veya ihmal
- Çocuk veya ergen olarak aile ayrılıkları veya aksamaları
- Kadın cinsiyeti
- Çocuk veya ergen olarak fiziksel istismar
- Ebeveynlerle zayıf bağ
- Aile içinde zayıf iletişim
- Çocuk veya ergen olarak cinsel istismar
Borderline kişilik bozukluğunun belirtileri nelerdir?
İlişkileri bozabilen ve hedeflerde, değerlerde, ilişkilerde ve öz kimlikte sık sık değişikliklere yol açabilen uzun vadeli duygudurum dengesizliği, borderline kişilik bozukluğunun yaygın bir semptomudur.
Borderline kişilik bozukluğunun yaygın semptomları
Borderline kişilik bozukluğunun yaygın semptomları şunları içerir:
- Can sıkıntısı
- Terk edilme korkusu
- Kötü muamele görme veya yanlış anlaşılma duyguları
- Boşluk veya değersizlik duyguları
- Öz kimlik, hedefler ve değerlerdeki dalgalanmalar
- Sık ruh hali değişiklikleri
- Para harcamada, cinsel aktivitede ve yemede dürtüsellik
- Yalnız kalmaya dayanamama
- Uygunsuz veya aşırı öfke
- Cinsel yönelim dengesizliği
- İntihar davranışı, tehditler ve eylemler
- Fırtınalı ilişkiler
Hayatı tehdit eden bir duruma işaret edebilecek ciddi semptomlar
- Tehdit, irrasyonel veya intihar davranışı dahil olmak üzere kendine veya başkalarına tehlike olmak
- Kemik deformitesi, yanıklar, laserasyonlar, göz yaralanmaları ve diğer yaralanmalar gibi travmalar
Bazı durumlarda, borderline kişilik bozukluğu yaşamı tehdit edebilir. Siz veya birlikte olduğunuz biri aşağıdakileri içeren yaşamı tehdit eden semptomlara sahipse acil tıbbi yardım isteyin
Borderline kişilik bozukluğu nasıl tedavi edilir?
Borderline kişilik bozukluğunun tedavisinin temeli, genellikle en azından kısmen etkili olan psikoterapidir. Başlangıçta kendine zarar veren davranışlara odaklanabilir ve intihar endişesi varsa hastanede başlayabilir. Daha uzun süreli terapi, güncel ve geçmiş konuların tartışılmasını, başa çıkma becerileri üzerinde çalışmayı ve düşünce ve davranışları değiştirmeyi içerebilir. İlaçlar yardımcı olabilir ve kişinin semptomlarına bağlı olarak duygudurum düzenleyicileri, antidepresanlar veya antipsikotikler içerebilir.
Sınırda kişilik bozukluğu olan kişilerde kendine zarar verme ve intihar davranışı, tehditler ve tehlikeli eylemler yaygındır. Tehdit edici, mantıksız veya intihar davranışı dahil tehlikeli olabilecek davranış veya eylemler için acil tıbbi yardım isteyin.
Olası sınırda kişilik bozukluğu konusunda endişeleriniz varsa veya sınırda kişilik bozukluğu için tedavi görüyorsanız ancak semptomlar tekrarlıyor veya kalıcıysa derhal tıbbi yardım alın.
Borderline kişilik bozukluğunu tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan psikoterapi türleri
Sınırda kişilik bozukluğunu tedavi etmek için farklı psikoterapi türleri kullanılabilir:
- Düşünce kalıpları ve davranışları üzerinde çalışmak için bilişsel davranışçı terapi
- Kabul, problem çözme, beceri geliştirme, düşünce kalıpları ve davranış üzerinde çalışmak için diyalektik davranış terapisi
- Aile desteği ve anlayışı geliştirmeye yardımcı olmak için aile terapisi
- Grup terapisi
- Bireysel terapi
- Geçmiş sorunları ve bunların mevcut davranışlar ve eylemlerle ilişkilerini keşfetmeye ve anlamaya çalışmak için psikodinamik terapi
Borderline kişilik bozukluğundan kurtulmak için kendimiz ne yapabiliriz?
Psikoterapiye girmeye ve tavsiye edilirse ilaç almaya ek olarak, tedavinizin başarı olasılığını şu yollarla artırabilirsiniz:
- Alkol veya yasadışı uyuşturuculardan kaçınma
- Duygulara dayalı kararlar vermekten kaçınmak
- Yeterince uyumak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Kendinize veya başkalarına zarar vermek istiyorsanız hemen yardım istemek
Öneri - Spoiler:
Ülkemizde son zamanlarda en fazla reyting alan dizilerden biri olan TRT 1 ekranlarında yayınlanan psikolojik dram türünde nitelendirebileceğimiz Masumlar Apartmanı dizisinin baş rolündeki Han karakterinin de sahip olduğu rahatsızlıktır. Dizide çok güzel şekilde anlatılmakta, izlemenizi tavsiye ederim. Borderline (sınırda) Kişilik Bozukluğu rahatsızlığına sahip olduğu izleyicilerle 29. bölümde paylaşılmaktadır.
