Otobüs Faktörü, birinin proje için ne kadar kritik olduğunu belirtmek için kullanılan bir terimdir. Çoğu zaman projeler otobüs numarası 0 olacak şekilde düzenlenir. Bu, en az bir kişinin beceri veya bilgi açısından çok kritik olduğu ve o kişi olmadan projenin başarılı olamayacağı anlamına gelir. Bir projede veya işte ekipten ayrılan kişinin proje için önem seviyesi de diyebiliriz buna. Örneğin küçük bir e ticaret firması düşünelim bu firmada 5 adet telesekreter olsun telefondan satış yapsınlar ek olarak 1 grafiker 2 sosyal medya uzmanı ve 1 kişi de muhasebe sorumlusu. E ticaret firmasının 1 tane de yazılımcısı var ve tüm altyapıyı tasarlayan kişi bu yazılımca tüm kodlara ve sisteme hakim aslında şirketin gizli kahramanı şirketi ayakta tutan kişi de diyebiliriz. Tabi ki tüm ekip şirket için değerli, herkesin bu sistem içerisinde birbiriyle uyumlu olacak şekilde görevi var, ortada bir takım oyunu var ama otobüs faktörü açısından değerlendirdiğimizde çalışanlardan biri ayrıldığında tüm işlerin aksayacağı ve sistemin işlemeyeceği bir durum oluşabilmektedir. Burada en kritik elamanın yazılımcı olduğunu söyleyebiliriz çünkü e ticaret ile satış olduğu için websitesi şirketin ana iletişim kanalı bu kanalın zarar görmesi ve işlevsiz hale gelmesi demek tüm iş ekosisteminin duraksamasına sebep olmaktadır satış olmayınca üretim de duracaktır ve eldeki mevcut malların depolama maliyetleri artacak, gıda ürünlerinin ömrü azalacaktır.
“Otobüs faktörünün” geçerli olduğu aniden ekip üyesinin proje ve işten çekilmesine sebep olabilecek bazı durumlara örnek vermek gerekirse bunlardan birkaçı;
· Birisi daha iyi bir iş teklifi aldığı için (veya başka bir nedenle) işten ayrılır
· Biri piyangoyu kazanır ve artık çalışmasına gerek olmadığına karar vermesi
· Biri hastalanır ve iyileşmesi için bir aydan fazla yatak istirahati gerekmesi
· Birinin çocuğu olacaksa (kendi hamileliği, eşinin hamileliği, evlat edinme, kaçırma, her neyse) ve ebeveyn izni alması
· Birisi kendi bölümünden terfi alır
· Birinin uzun bir dava için sanık veya tanık olma görevi olabilir ve daha da artırılabilir
Özetle, “bir veya daha fazla kilit kişi beklenmedik bir şekilde bir veya iki günden fazla bir süre işlerini yapmak için müsait olmazsa, kuruluşunuz veya projeniz hayatta kalabilir mi?” sorusunu cevaplandırmak için kullanılır.
“Otobüs faktörü”, bilgili veya yetkin personel eksikliği nedeniyle proje durmadan önce projeden aniden kaybolması gereken minimum ekip üyesi sayısıdır.
